2018-02 Een (wat mij betreft) bijzondere uitspraak op 13 december 2017 van de Rechtbank Limburg (ECLI:NL:RBLIM:2017:12159). Mag een werkgever wijzigingen in het arbeidsvoorwaardenreglement aanbrengen na overleg en akkoord met de ondernemingsraad (“OR”)? Ja, aldus de rechtbank. Het arbeidsvoorwaardenreglement maakt onderdeel uit van de arbeidsovereenkomst, terwijl de individuele arbeidsovereenkomst een zogenoemd incorporatiebeding bevat, dat inhoudt dat bestaande en toekomstige afspraken tussen ondernemer en ondernemingsraad doorwerken in de arbeidsovereenkomst.
Over dit onderwerp heb ik in de literatuur eerder gediscussieerd met prof. mr. dr. Mark Heemskerk (zie hier). Het vonnis van de rechtbank is in lijn met de visie van Mark.
Wat was hier het geval?
De OR heeft op grond van de wet geen instemmingsrecht over de hoogte van primaire beloning. Deze onderwerpen worden in de regel bij collectieve arbeidsovereenkomst geregeld, maar ook als dat niet het geval is, kent de wet aan de OR ter zake geen instemmingsrecht toe. De OR kan bij het ontbreken van een collectieve arbeidsovereenkomst overleg voeren met de ondernemer over een collectieve regeling van arbeidsvoorwaarden en met hem tot overeenstemming komen. De werkgever heeft echter na overeenstemming met de OR het (stilzwijgend) akkoord nodig van de individuele werknemer. Hij kan, aldus de rechter, een schriftelijk beding aangaan met de werknemers dat hem de bevoegdheid geeft een in de arbeidsovereenkomst voorkomende arbeidsvoorwaarde eenzijdig te wijzigen. Artikel 7:613 BW bepaalt dat de werkgever slechts een beroep kan doen op dat schriftelijke beding als hij bij de wijziging van de arbeidsvoorwaarde een zodanig zwaarwegend belang heeft, dat het belang van de werknemer dat door de wijziging zou worden geschaad, daarvoor naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid moet wijken. Ook kan de individuele arbeidsovereenkomst een zogenoemd incorporatiebeding bevatten, dat inhoudt dat bestaande en toekomstige afspraken tussen ondernemer en ondernemingsraad doorwerken in de arbeidsovereenkomst. En dit laatste is in onderhavige kwestie aan de orde. Het arbeidsvoorwaardenreglement maakt onderdeel uit van de arbeidsovereenkomst en bepaalt dat de werknemers gebonden zijn aan de in de toekomst door de werkgever en de OR overeen te komen wijzigingen van het arbeidsvoorwaardenreglement.
